7 zasad HACCP: System Bezpieczeństwa Żywności w Restauracji – PAPU.io
3. Gastronomia
5 marca 2024 r.





Bezpieczeństwo żywności to fundamentalna kwestia, która wpływa na zdrowie i dobre samopoczucie klientów restauracji, ale również determinuje sukces całego przedsiębiorstwa. W trosce o jakość potraw oraz ochronę zdrowia konsumentów, branża gastronomiczna musi stosować skuteczne narzędzia w zakresie bezpieczeństwa żywności. Jednym z kluczowych systemów w tym zakresie jest właśnie system krytycznych punktów kontroli składający się z 7 zasad HACCP.

Znaczenie systemu dla restauracji
System HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points) jest niezwykle istotny dla restauracji, ponieważ umożliwia identyfikację procedur weryfikacji systemu, ocenę i kontrolę zagrożeń związanych z CCP na każdym etapie produkcji i przygotowywania posiłków.
Wdrożenie systemu HACCP w restauracji obejmuje konkretne etapy wdrażania, które wymagają analizy zagrożeń i ich kontrolowania.
Dzięki HACCP restauracje mogą skutecznie zapobiegać wystąpieniu sytuacji niebezpiecznych dla konsumentów oraz minimalizować ryzyko związane z zatruciami pokarmowymi.
Dokumentacja systemu HACCP powinna obejmować zapisy z działań realizowanych w krytycznych punktach, co jest kluczowe dla zapewnienia skuteczności, oraz zachowania dobrych praktyk żywieniowych.

Definicja HACCP
Skrót HACCP pochodzi od Hazard Analysis and Critical Control Points, czyli Analiza Zagrożeń i Krytyczne Punkty Kontroli. Przeprowadzenie analizy zagrożeń jest kluczowym elementem systemu HACCP. Jest to system, który w głównej mierze ma na celu koncentrować się na identyfikacji i określeniu zagrożeń biologicznych, chemicznych, oraz fizycznych w procesie produkcji i przygotowywania żywności. Zapewnia wprowadzenie odpowiedniego zdefiniowania zagrożeń i monitorowania, który to obejmuje etap przyjęcia, przechowywania oraz przygotowania posiłku. W przypadku wykrycia nieprawidłowości ma miejsce ustalenie działań korygujących, które mają na celu wyeliminować zagrożenie i określenie prawdopodobieństwa jego ponownego wystąpienia.

Kogo obowiązują zasady HACCP?
Wszystkie placówki serwujące posiłki zobligowane są do przygotowania i analizy zagrożeń oraz monitorowania krytycznych punktów kontroli. System HACCP musi być realizowany zgodnie z przyjętymi standardami i przepisami.
Za proces prawidłowego wdrożenia oraz ustalenia procedur weryfikacji systemu HACCP odpowiada właściciel restauracji, który może zrobić to sam lub zlecić to firmie zewnętrznej.

Dlaczego stał się kluczowym narzędziem w branży spożywczej?
Stało się takgłównie ze względu na jego skuteczność w eliminowaniu zagrożeń oraz zapewnianiu wysokiej jakości i bezpieczeństwa żywności.
System ten umożliwia restauracjom skoncentrowanie się na identyfikacji najważniejszych punktów kontroli w procesie produkcji, stworzenie systemu monitorowania, przestrzeganie zasad dobrych praktyk produkcyjnych. Dlatego też HACCP jest nie tylko wymogiem prawnym, ale przede wszystkim kluczowym narzędziem dbania o bezpieczeństwo i satysfakcję klientów w branży gastronomicznej.

Czy dla restauracji System HACCP jest obowiązkowy?
System HACCP jest obowiązkowy we wszystkich segmentach przemysłu spożywczego, od uprawy po dystrybucję ( w restauracji również ), zgodnie z przepisami Unii Europejskiej. Opracowanie dokumentacji oparte jest na rozporządzeniach, takich jak Rozporządzenie (WE) nr 178/2002 i Rozporządzenie nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego oraz krajowej ustawie o bezpieczeństwie żywności. System ten powinien być elastyczny, umożliwiając zastąpienie Krytycznych Punktów Kontroli (CCP) przez Dobre Praktyki Higieniczne i Produkcyjne (GHP i GMP), gdy to konieczne. Zapis ten zawarty jest w rozporządzeniu nr 852/2004, które podkreśla potrzebę elastyczności w stosowaniu przepisów.
Z perspektywy bezpieczeństwa żywności oraz krytycznych punktów kontrolnych, kluczowe jest wdrożenie środków zapobiegawczych zgodnych z zasadami HACCP, aby skutecznie monitorować punkty kontrolne i minimalizować ryzyko związane z potencjalnymi zagrożeniami.

7 zasad HACCP
- Analiza Zagrożeń
- Określenie Krytycznych Punktów Kontroli (CCP)
- Ustanowienie Kryteriów Monitorowania
- Opracowanie Procedur Monitorowania
- Ustanowienie Działań Korekcyjnych
- Ustanowienie Procedur Weryfikacji
- Dokumentacja i Zgodność Prowadzenia Zapisów Wraz z Przechowywaniem Danych
Ustalenie procedur weryfikacji systemu jest kluczowym elementem zapewnienia skuteczności i zgodności systemów HACCP.
W poniższych sekcjach wpisu blogowego omówimy 7 zasad systemu HACCP oraz ich znaczenie dla restauracji.
Zasada 1: Analiza Zagrożeń
Jest kluczowym etapem w implementacji HACCP w restauracji, ponieważ obejmuje analizę zagrożeń związanych z bezpieczeństwem żywności na każdym etapie produkcji i przygotowywania potraw. Adekwatność przeprowadzonej analizy zagrożeń jest kluczowa dla skuteczności systemu HACCP.
Podczas analizy należy uwzględnić wszelkie czynniki, które mogą prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, takie jak zanieczyszczenia biologiczne, chemiczne i fizyczne.
Przykłady potencjalnych zagrożeń to: obecność bakterii, alergeny, substancje toksyczne, czy też obce przedmioty takie jak szkło czy metal.
Zasada 2: Określenie Krytycznych Punktów Kontroli (CCP)
Po przeprowadzeniu analizy zagrożeń restauracja musi zidentyfikować krytyczne punkty kontroli (CCP). Są to etapy w procesie produkcji lub przygotowywania potraw, w których kontrola jest niezbędna dla zapewnienia bezpieczeństwa żywności. Sformułowanie krytycznych punktów kontroli (CCP) jest kluczowym etapem w procesie HACCP.
Uwaga! nie ma limitów krytycznych punktów kontrolnych. Z punktu widzenia bezpieczeństwa żywności Wszystko zależy od przeprowadzonej analizy i jej wyników.
Zasada 3: Ustanowienie Kryteriów Monitorowania
Następnym krokiem jest ustalenie kryteriów monitorowania, czyli parametrów, które będą kontrolowane na poszczególnych CCP. Mogą to być na przykład temperatura, czas, pH, czy obecność konkretnych substancji.
Kryteria te muszą być jasno zdefiniowane i możliwe do monitorowania w praktyce, aby umożliwić skuteczną kontrolę nad procesem.
Kryteria monitorowania muszą obejmować ustalenie limitów krytycznych, które definiują granice akceptowalności w procesach produkcji żywności. Limity krytyczne są kluczowe dla monitorowania procesów produkcji żywności.
Zasada 4: Opracowanie Procedur Monitorowania
Po ustaleniu kryteriów monitorowania restauracja musi opracować odpowiedni system monitorowania, czyli sposoby jakich będzie używać do sprawdzania czy warunki na CCP są zgodne z przyjętymi kryteriami. Monitorowanie jest kluczowe dla zapewnienia zgodności z przyjętymi kryteriami.
Procedury te mogą obejmować regularne pomiary temperatury, wizualne inspekcje czy też testy laboratoryjne.
Łańcuch żywnościowy jest nieustannie narażony na niesprzyjające czynniki zewnętrzne. Dlatego Zasady systemu Haccp, są tak bardzo istotne. W szczególności kiedy ma miejsce przechowywanie produktów spożywczych i kiedy następuje proces produkcyjny. Najważniejsze w monitorowaniu jest otrzymanie wyników w granicach przyjętych tolerancji.
Zasada 5: Ustanowienie Działań Korekcyjnych
Należy również przygotować plan działań korekcyjnych, które zostaną podjęte w przypadku stwierdzenia odstępstw od przyjętych norm na CCP. Dokumentacja powinna obejmować zapisy dotyczące innych działań realizowanych w krytycznych punktach. Określenie działań naprawczych jest kluczowe, aby zapewnić skuteczność i szybkość reakcji, co zapobiegnie potencjalnym zagrożeniom dla bezpieczeństwa żywności.
Przykłady działań korekcyjnych mogą obejmować natychmiastowe wycofanie potencjalnie niebezpiecznej żywności z obiegu, ponowne przeprowadzenie procesu w przypadku nieprawidłowego monitorowania, czy też dodatkowe szkolenie personelu.
W sytuacjach awaryjnych należy podjąć określone działania naprawcze.
Zasada 6: Ustanowienie Procedur Weryfikacji
Kolejnym istotnym krokiem w systemie HACCP jest ustanowienie procedur weryfikacji. Ich celem jest regularne sprawdzanie skuteczności systemu HACCP i potwierdzenie, że wszystkie etapy procesu działają zgodnie z przyjętymi zasadami.
Procedury weryfikacji mogą obejmować audyty wewnętrzne przeprowadzane przez personel restauracji, testy laboratoryjne potraw, analizę dokumentacji dotyczącej bezpieczeństwa żywności, czy też ocenę procesów przez zewnętrznych ekspertów.
Dzięki procedurom weryfikacji restauracja może mieć pewność, że jej system HACCP jest skuteczny i chroni bezpieczeństwo żywności poprzez ocenę efektywności wdrożenia wymagań GHP/GMP oraz utrzymanie odpowiednich standardów higienicznych zgodnie z zasadami dobrych praktyk higienicznych.
Zasada 7: Dokumentacja i zgodność zapisów oraz przechowywanie danych
Ostatnią zasadą systemu HACCP jest prowadzenie odpowiedniej dokumentacji oraz przechowywanie danych związanych z systemem HACCP. Cały system dokumentacji HACCP musi być szczegółowo opisany i przechowywany zgodnie z przepisami. Jest to istotne zarówno ze względów prawnych, jak i praktycznych.
Restauracja powinna prowadzić szczegółową dokumentację dotyczącą wszystkich etapów implementacji systemu HACCP. W tym magazynowania produktów spożywczych, analizy zagrożeń, identyfikacji CCP, monitorowania i przeprowadzonych działań korekcyjnych.
Dokumentacja ta powinna być przechowywana w bezpiecznym miejscu i być łatwo dostępna w przypadku kontroli sanitarnej czy audytu.
Powinna ona zawierać przepisy oraz opis końcowego produktu, który powstanie po etapie przygotowania dania.

Podsumowanie
Wdrożenie systemu HACCP i zastosowanie 7 zasad HACCP. w restauracji ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia wysokiej jakości oraz bezpieczeństwa podawanych potraw. Możesz skutecznie identyfikować, kontrolować i minimalizować ryzyko związane z bezpieczeństwem żywności.
Dobre praktyki żywieniowe stosowane są w zakładach żywienia zbiorowego, restauracjach, hotelach, punktach typu fast food i firmach cateringowych.
Najważniejsze korzyści obejmują ochronę zdrowia klientów, minimalizację ryzyka związanego z zatruciami pokarmowymi, wprowadzenie systemu monitorowania, opisanie działań korygujących. Wiąże się z tym poprawa reputacji restauracji oraz zgodność z wymogami prawnymi.
Przestrzeganie zasad to dopiero pierwszy etap wdrażania dobrych praktyk; równie istotne jest ustalenie procedur weryfikacji, które zapewnią skuteczność i zgodność systemu HACCP.
Bezpieczeństwo żywności to fundament każdej restauracji, dlatego nie warto na nim oszczędzać!
Bądź na bieżąco! Subskrybuj nasz kanał na YouTube, gdzie znajdziesz wiele pomocnych treści.